Voor een creatieve ontdekkingsreis in de wereld van verhalenkunstenaars op zoek naar dappere verhalen over jezelf zijn, zelfvertrouwen, vriendschap en geluk. Graag tot ziens!

Ik leer anders

Creatief begaafde kinderen

Carola Pelder richt zich in haar praktijk op talentontwikkeling van kinderen met een creatief profiel, of creatief begaafde kinderen.

Creatief begaafde kinderen hebben behoefte aan spel, creatieve werkvormen, experimenten en sterke verhalen om inzicht te krijgen in hun eigen belevingswereld. Vanuit hun eigen belevingswereld bouwen zij een basis op van ervaringen waarmee ze betekenis kunnen geven aan hun eigen gevoelens en emoties. Spelenderwijs worden zij zich steeds meer bewust van zichzelf en hoe zij hun eigen plek kunnen innemen.

Het is belangrijk dat deze kinderen een goede kennis opbouwen van de betekenis van emoties en gevoelens, zodat zij goed kunnen reageren en goed kunnen uitleggen wat er aan de hand is. Zij zullen zich meer begrepen voelen.

Creatief begaafde kinderen leren anders

Creatief begaafde kinderen hebben een goed functionerende leerstijl, die ze op een constructieve wijze ondersteunt in hun ontwikkeling. Creatief begaafde kinderen stemmen hun keuzes veel meer af op wat zij voelen, dan wat zij denken. Het wordt ook wel een intuïtieve leerstijl genoemd. Kinderen met een introverte grondhouding hebben behoefte aan innerlijke afwegingen.

Echter, in meeste gevallen is het onderwijs afgestemd op een meer analytische en cognitieve stijl van leren. Creatief begaafde kinderen kunnen hierdoor vastlopen.

Creatief begaafde kinderen zitten in de leeftijd van 5 tot 10 jaar in een belangrijke fase van hun ontwikkeling:

Vanaf hun 4e jaar ontwikkelen kinderen een natuurlijke voorkeur voor hun manier van denken. Creatief begaafde kinderen ontwikkelen een voorkeur voor beelddenken. Zij leren op hun eigen wijze, echter anders dan het gemiddelde aanbod in het onderwijs.
Van hun 6e jaar gaan kinderen naar groep 3. Gemiddeld genomen wordt het lesprogramma steeds mindere speels en steeds meer rationeel en cognitief. Creatief begaafde kinderen kunnen hierin al op vroege leeftijd vastlopen. Zij voelen zich niet begrepen en kunnen niet uitleggen wat er aan de hand is. Op verschillende terreinen kunnen zij vastlopen.
In de leeftijd van 5 – 10 jaar ontwikkelen kinderen zich sterker op emotioneel- en gevoelsnivo. Creatief begaafde kinderen ontwikkelen zich extra intens op emotioneel niveau. Op scholen is er onvoldoende kennis en ruimte om kinderen in deze fase goed te ondersteunen. Het onderdrukken van hun emoties kan een negatieve invloed hebben op hun ontwikkeling en welzijn.
Als creatief begaafde kinderen niet worden opgemerkt, lopen zij de kans dat zij vanaf hun 8e levensjaar steeds meer leer- en motivatieproblemen krijgen. Meer informatie over aanpak bij leer- en motivatieproblemen is te lezen bij coaching van creatief begaafde kinderen.

Hoe herken ik een creatief begaafd kind?

Creatief begaafde kinderen en/of beelddenkers herken je aan:

is creatief in denken en doen
houdt van spel, onderzoeken en drama
heeft een eigen stijl in taal, maakt grapjes
wil graag dat taken worden voorgedaan
heeft moeite met ordenen van gedachten
heeft moeite met besef van tijd
kan chaotisch zijn in denken en praten
is sociaal, sensitief, intuïtief
heeft tijd nodig om te reageren
is druk en beweeglijk
is perfectionistisch
heeft een sterke wil
toont sterke, wisselende emoties

Bij creatief begaafde kinderen herken je veel eigenschappen van hoogbegaafde kinderen. In de praktijk worden hoogbegaafde kinderen gekenmerkt doordat zij excelleren en hoge cijfers halen in exacte vakken. Creatief begaafde kinderen vallen in de klas veel minder op. Zij vallen eerder op omdat zij zichzelf onzichtbaar maken. Zij excelleren eerder in creatieve en sociale vakken.

In het boek ‘De begeleiding van hoogbegaafde kinderen’ van James T. Webb e.a. wordt uitgebreid aandacht besteed aan het profiel van hoogbegaafde kinderen met een cognitief en creatief profiel.

Spelend Ontdekken en Ontwikkelen

Spelen heeft een belangrijke functie in de persoonlijke ontwikkeling van kinderen. Spel is in de eerste plaats een hele leuke manier om samen plezier te hebben. Buiten spelen, samen een familiespel spelen, spelen met poppen, spelen met knutselmatieraal, etc. Spelen brengt plezier en geeft ruimte om nieuwe ervaringen op te doen. Spel is van nature de taal waarmee kinderen zichzelf, de ander en de wereld beter leren begrijpen. Het spelen en het groeien in zelfvertrouwen gaan hand in hand.

Kinderen gaan op avontuur

Als kinderen lekker in hun vel zitten is een belangrijke basis gelegd voor hun persoonlijke leer- en ontwikkelproces. Die basis hebben ze nodig. De uitdagingen waar kinderen voor staan worden groter naarmate ze ouder worden.

Vanaf het moment dat kinderen naar groep 3 gaan wordt het steeds belangrijker dat zij leren zelfstandig te zijn. Het is belangrijk dat zij leren hoe zij hun eigen keuzes kunnen maken. Wanneer moet ik het zelf doen? Wanneer vraag ik om hulp? Hoe kun je voor jezelf opkomen? Hoe sluit je vriendschappen?

Naarmate kinderen ouder worden ontdekken en ontwikkelen zij steeds meer emoties en gevoelens die ze nooit eerder hebben gehad. Hoe is het om verliefd te zijn? Wat doe ik als verliefd ben? Wat moet ik doen als ik boos of verdrietig ben? Waarom ben ik eigenlijk boos of verdrietig? Wat doe ik als mij machteloos of jaloers voel? Waarom ben ik dat eigenlijk?

Kinderen ontdekken van alles over zichzelf. De school is een hele belangrijke plek om kinderen te helpen op hun persoonlijke avontuur. School is bedoeld als leeromgeving om kinderen voor te bereiden op een betekenisvolle plek in de samenleving. De talenten, het karakter van het kind zijn belangrijke aspecten die een voorspellende waarde hebben bij het uitstippelen van de leer- en ontwikkelroute van een kind.

Hoe leren kinderen eigenlijk?

Kinderen kunnen optimaal tot ontwikkeling komen als zij in de gelegenheid zijn hun eigen ontwikkelroute te volgen. Het is duidelijk, dat dit een belangrijk vraagstuk is in het hedendaagse onderwijs. Hoe geef je ruimte aan individuele ontwikkelvragen als je een hele klas moet begeleiden? Hoe weet je waar een kind staat in zijn ontwikkeling? Hoe weet je hoe een kind het beste leert?

Vanuit de ontwikkelingspsychologie is bekend dat kinderen (en volwassenen) op verschillende niveaus uitgedaagd moeten worden om het beste uit zichzelf te halen.
Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar leerstijlen en ontwikkel behoefte van kinderen. Ik stip er hier een aantal aan.

Howard Gardner gebruikt een model met 8 meervoudige intelligenties. Iedere intelligentie volgt zijn hierbij zijn eigen ontwikkeltraject. Het is heel waardevol om vanuit het ontwikkelmodel van Gardner naar individuele leerbehoefte van kinderen te kunnen kijken. In mijn blogberichten zal ik de visie van Gardner verder toelichten. Uiteraard is er ook van alles over te lezen op internet.

David A. Kolb is een leerpsycholoog en pedagoog uit de Verenigde Staten die zich met name richt op ervaringsgericht leren. Hij is bekend geworden door zijn theorie m.b.t. leerstijlen en de leercyclus. Hij onderscheidt 4 leerstijlen; de doener, de dromer, de beslisser en de denker. Volgens zijn theorie doorlopen we alle leerstijlen, afhankelijk van de uitdaging waarvoor we staan. We hebben wel een dominante voorkeur voor één van de leerstijlen. De theorie van Kolb wordt door veel bedrijven en bureaus gebruikt.

Maria Krabbe (1889 – 1967) merkte op dat een groot aantal kinderen verschillend communiceerde. Zij vond een verschil tussen hun taalvaardigheid en hun vaardigheid op andere terreinen. Het viel M. Krabbe op dat deze kinderen op een andere manier met informatie omgaan. De oorzaak herkende zij in hun manier van denken. Ze noemde dit fenomeen ‘beelddenken’. Een denken in beelden en gebeurtenissen, dit in tegenstelling tot ‘taaldenken’ dat een denken in woorden en begrippen is. Het verschil in denken zou een belangrijk antwoord kunnen zijn op leer- en communicatieproblemen die kinderen kunnen ervaren. M. Krabbe ontwikkelde Het Wereldspel om vroegtijdig kinderen met visuele denk- en leerstijl te ontdekken.

Carola Pelder, eigenaar Storykids Academy heeft jarenlang onderzoek gedaan naar leer- en motivatieproblemen van kinderen en volwassenen. Een belangrijke fase in haar onderzoek was haar uitval als gevolg van een burnout. In haar herstel ontdekte zij hoe belangrijk het was om bewust te zijn van de verschillende intelligenties (Gardner), de verschillende leerstijlen (Kolb) en denkstijlen (M. Krabbe). Het was de uitdaging om deze verschillende ontwikkelniveaus op elkaar af te stemmen en met elkaar in balans te brengen. In spel en creatieve werkvormen ontdekte zij activiteiten die een natuurlijke balans en evenwicht versterkte. Het emotiemodel CENSE en het verhalenmodel The Heroes Journey hielpen om het proces van herstel en groei concreet uit te werken tot een trainingsprogramma voor kinderen. Op dit moment heeft C. Pelder haar eigen praktijk in Kortenhoef waar zij creatief begaafde kinderen begeleidt in hun persoonlijke ontwikkeling met focus op begeleiding van leer- en motivatieproblemen en voorkomen van uitval.

Kinderen en volwassenen hebben een natuurlijke voorkeur voor de manier waarop zij leren. In het algemeen kiest een kind van nature precies datgene wat het meest zijn eigen ontwikkeling versterkt.

Hoe leren wij binnen het onderwijs?

In het Nederlandse onderwijs ligt het accent op ontwikkeling van cognitieve intelligentie. Kinderen die een leer- en denkstijl hebben die hierop niet aansluit hebben het moeilijk op school. Het leren gaat moeizaam en er ontstaan specifieke (leer)problemen op het gebied van motivatie, samenwerken, begrijpend leren, zelfvertrouwen. Het is geen onwil, maar onmacht. Het leersysteem van deze kinderen sluit niet aan bij de manier van lesgeven op school.

Spelen met Familiespel Potje Pret

Om de kinderen te versterken in hun sociale, emotionele en taalontwikkeling heeft Carola Pelder een spel ontwikkeld, Potje Pret. Dit spel kan thuis gespeeld worden met familie en vrienden. Dit spel is behalve heel leuk, ook heel waardevol voor de ontwikkeling van een goede band met vrienden en familie. Het werken met dit spel maakt onderdeel uit het trainingsprogramma. Op de website is meer informatie te vinden over het spel.

Spelen met verhalen

Het spelen met verhalen is een belangrijk onderdeel van het programma SOO doe je dat! Verhalen helpen om overzicht te krijgen in een ervaring of gebeurtenis. Het schrijven of spelen van een verhaal helpt om inzicht te krijgen in hun eigen vragen en keuzes. Dat is voor creatief begaafde kinderen heel belangrijk. Het helpt ze orde en rust te brengen in een druk hoofd.

Een sterk verhaal bestaat uit een aantal basisonderdelen. In het programma Storytelling – Ik ben een verhalenkunstenaar doorlopen kinderen een 8-tal stappen die ze helpt om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van een krachtig verhaal. De kinderen worden bewust gemaakt, dat je verhalen op verschillende manieren kunt vertellen. Iedereen ontwikkelt een voorkeur voor een eigen vertelstijl. De kinderen doen ervaringen op die ze kunnen gebruiken in het dagelijks leven. Het doel is dat kinderen zich sterk voelen om hun eigen verhaal te vertellen.

Het programma Storytelling – Ik ben een verhalenkunstenaar kan ook op school worden aangeboden. Het doel is om alle kinderen bewust te maken, van de verschillende mogelijkheden die er zijn om een verhaal te delen. Lezen uit een boek zou geen doel op zich moeten zijn. Een steeds groter groeiende groep kinderen heeft moeite met lezen. Waarschijnlijk is het geen onwil, maar onmacht. Het is interessant om alternatieve mogelijkheden te onderzoeken om verhalen te delen. Het programma Storytelling – Ik ben een verhalenkunstenaar kan hierin verder helpen.

Spelen met creatief denken en doen

In een reeks aan verschillende workshops kunnen kinderen creatief aan de slag met verschillende activiteiten. De kinderen kunnen kiezen:

Ze doen mee aan een creatief project dat is voorbereid en afgestemd op een thema, of
Ze werken aan hun eigen project en maken gebruik van alle materialen en middelen die er zijn.